Loading...

Black Friday: Τι είναι και πώς καθιερώθηκε η «γιορτή του καταναλωτή»


Μια από τις πλέον αγαπημένες επετείους των ΜΜΕ, λόγω των έξαλλων εικόνων με «εκρήξεις καταναλωτικού χάους» που παράγει κατά καιρούς σε διαδρόμους καταστημάτων ανά τον πλανήτη, φέτος τιμάται σε όλο τον εμπορικό-καταναλωτικό κόσμο την Παρασκευή 23 Νοεμβρίου.
Η Black Friday, που πέφτει πάντα την επομένη της βορειοαμερικανικής Ημέρας των Ευχαριστιών (τέταρτη Πέμπτη του Νοέμβρη), σηματοδοτεί ατύπως την αρχή του χριστουγεννιάτικου shopping. Είναι η μέρα των μεγάλων εκπτώσεων κατά την οποία δεινοί κυνηγοί ευκαιριών έχουν αποδείξει πως είναι ικανοί να περάσουν πάνω από παππούδες και γιαγιάδες προκειμένου να «χτυπήσουν» μια plasma TV σε προνομιακή τιμή.
Το αμιγώς αμερικανικό εμπορικό έθιμο που εξελίχτηκε σε διαπλανητικό ετήσιο «θεσμό» έχει ένα -περίεργο ομολογουμένως- όνομα που χρησιμοποιούνταν τουλάχιστον από τα μέσα του 19ου αιώνα. Πλην όμως όχι για να περιγράψει φρενήρεις αγορές, αλλά ημέρες εθνικών καταστροφών, πένθους ή άλλων δεινών που έμελλε να συμβούν Παρασκευή.
Μαύρες Παρασκευές πριν τη Μαύρη Παρασκευή
Απ’ τα διασημότερα παραδείγματα τέτοιων τραγικών Παρασκευών σύμφωνα με τον Independent ήταν η «Μαύρη Παρασκευή» της 10ης Νοεμβρίου 1910, όταν 300 σουφραζέτες έκαναν διαδήλωση μπροστά στο Κοινοβούλιο του Λονδίνου διεκδικώντας δικαίωμα ψήφου για τις γυναίκες και χτυπήθηκαν βίαια από τη Μητροπολιτική Αστυνομία, καθώς και η «Μαύρη Παρασκευή» της 25ης Οκτωβρίου 1929, που ακολούθησε τη «Μαύρη Πέμπτη» του αμερικανικού κραχ, όταν κατέρρευσε το Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης, «εγκαινιάζοντας» τη δεκαετή Μεγάλη Ύφεση.
Απ’ το 1951 στο 1975
Η πρώτη καταγεγραμμένη χρήση του όρου Black Friday με τη σημασία που τον γνωρίζουμε σήμερα, εμφανίστηκε στο τεύχος Νοεμβρίου του 1951 του περιοδικού για το βιομηχανικό εμπόριο «Factory Management and Maintenance. Η φράση σταδιακά «ρίζωσε» και τον Νοέμβριο του 1975 οι The New York Times τη χρησιμοποίησαν για να περιγράψει το άγριο κυκλοφοριακό κομφούζιο που σημειώθηκε στη Φιλαδέλφεια, καθώς οι καταναλωτές πλημμύρισαν τους δρόμους προκειμένου να εκμεταλλευτούν τις εκπτώσεις και να ελαφρώσουν κάπως τον οικογενειακό προϋπολογισμό για τα χριστουγεννιάτικα δώρα.
Πώς προέκυψε το σκοτεινό όνομα
Για ποιο λόγο όμως μια σύγχρονη εμπορική γιορτή να έχει το ίδιο σκοτεινό όνομα με τραγικές μέρες του παρελθόντος;
Μια εκδοχή είναι η εξής: Την επομένη της Ημέρας των Ευχαριστιών, οι Αμερικανοί εργαζόμενοι συχνά έκαναν τους άρρωστους για να εξασφαλίσουν ένα καλό τετραήμερο ρεπό μαζί με το Σαββατοκύριακο -η Παρασκευή εκείνη ήταν μια «καταστροφή» για την αμερικανική οικονομία, δηλαδή …μαύρη μέρα. Προκειμένου να ισοσκελιστεί κάπως η χασούρα της μαύρης εκείνης Παρασκευής, υιοθετήθηκε η πρακτική των μεγάλων εκπτώσεων, έτσι ώστε οι οικογένειες τουλάχιστον να επένδυαν μέρος του πρόσθετου ελεύθερου χρόνου τους σε λίγο προσοδοφόρο shopping.
Μια εναλλακτική εκδοχή σε σχέση με τη γέννηση της Black Friday με τον τρόπο που τη γνωρίζουμε σήμερα έχει να κάνει με τις συνήθειες των λογιστών παλαιότερων εποχών: οι λογιστές -λέει- σημείωναν στα κιτάπια τους τις απώλειες με κόκκινο μελάνι ενώ τα κέρδη με μαύρο. Μαντέψτε τι χρώμα είχαν οι σημειώσεις τους εκείνη την Παρασκευή…
Τις τελευταίες δεκαετίες εξαπλώθηκε
Ωστόσο η Black Friday δεν εδραιώθηκε πραγματικά παρά μόνο τα τελευταία 20-25 χρόνια -ενώ στην Ελλάδα έκανε την εμφάνισή της μόλις το 2016. Και στην πραγματικότητα σπανίως αναφέρεται σε ένα μόνο 24ωρο εκπτώσεων. Διαφημίσεις που ανακοινώνουν «Σαββατοκύριακο Black Friday» ή και «Εβδομάδα Black Friday» είναι πλέον κοινός τόπος, καθώς ο εμπορικός κόσμος προσαρμόζει τις στρατηγικές του για να αποφύγει τους επικίνδυνους συνωστισμούς, να διανείμει τα κέρδη του κ.λπ.
Βρετανία, εργαζόμενοι στην Amazon ετοιμάζουν παραγγελίες ενόψει της Black Friday
Η Βρετανία, η Γαλλία, η Ιταλία, η Ισπανία, οι Κάτω Χώρες, η Νορβηγία, η Δανία, η Σουηδία, η Βραζιλία, η Νιγηρία και η Νότια Αφρική έχουν επίσης υιοθετήσει το «έθιμο». Η μέρα έχει επικριθεί στο παρελθόν κυρίως στις ΗΠΑ για τις συνθήκες εργασίας στις οποίες εκτίθεται το προσωπικό μεγάλων καταστημάτων, τους κινδύνους για την ασφάλεια που σχετίζονται με τη διαχείριση του πλήθους, αλλά και τις επιμέρους «σκιερές» επιχειρηματικές πρακτικές, που υιοθετούν κάποιοι επιτήδειοι. 
ΠΗΓΗ
Διάφορα 3504606219960152543
Περιμένουμε το σχόλιο σου
Αρχική σελίδα item

Μόλις Ανέβηκε