Σε αχαρτογράφητα νερά οδηγεί τις πολιτικές δυνάμεις σε Ελλάδα και Σκόπια, το χθεσινό δημοψήφισμα στη γειτονική χώρα. Η πολύ χαμηλή συμμετοχή που ξεπέρασε μόλις, το 36%, παρά το γεγονός ότι οι κάλπες έβγαλαν νικητή το «Ναι», έβαλε νέα δεδομένα στο τραπέζι, καθώς διέψευσε τις προσδοκίες των δύο κυβερνήσεων που υπέγραψαν τη Συμφωνία των Πρεσπών, όπως και του ξένου παράγοντα (ευρωπαϊκού και υπερατλαντικού) που τις στήριξε.
Στη χώρα μας, όπως εκτιμούν στην αξιωματική αντιπολίτευση, ο μεγάλος χαμένος είναι ο Αλέξης Τσίπρας που είχε ποντάρει στο χθεσινό αποτέλεσμα, μη λαμβάνοντας υπόψη τη συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων πολιτών (πάνω από 70%), που δήλωνε αντίθετη στη Συμφωνία. Ουσιαστικά, λένε από την οδό Πειραιώς, ο πρωθυπουργός χειρίστηκε ένα κρίσιμο εθνικό ζήτημα με μικροκομματικούς όρους, προκειμένου να δημιουργήσει πρόβλημα στη ΝΔ, για να βρεθεί τελικά εγκλωβισμένος από τις ίδιες τις επιλογές του.
Σύμφωνα με τα γαλάζια στελέχη, ο κ. Τσίπρας αυτή τη στιγμή έχασε το βασικό διαπραγματευτικό χαρτί του στο εξωτερικό, ακόμη και έναντι των δανειστών. Το μεγαλύτερο πρόβλημα ωστόσο, θεωρείται ότι θα το έχει με τον κυβερνητικό εταίρο του, Πάνο Καμμένο: η απουσία κοινής στρατηγικής στο εσωτερικό της κυβέρνησης, εκδηλώθηκε αμέσως μόλις έκλεισαν οι κάλπες στα Σκόπια. Ο κ. Καμμένος πανηγύριζε, κάνοντας λόγο για άκυρο δημοψήφισμα και ο Νίκος Κοτζιάς με ανακοίνωση του Υπουργείου Εξωτερικών τόνιζε τη «μεγάλη υπεροχή του Ναι», προσθέτοντας πως «η Ελλάδα σέβεται τις επιλογές των πολιτών της πΓΔΜ».
Στο πλαίσιο αυτό, στην οδό Πειραιώς βλέπουν ότι ο πρωθυπουργός παραμένει δέσμιος του υπουργού Άμυνας, από τον οποίο ήταν σαφές το τελευταίο διάστημα ότι ήθελε να απομακρυνθεί, προκειμένου να μην αποτελεί βαρίδι, στη επιχείρηση ανοίγματος του ΣΥΡΙΖΑ προς το χώρο της κεντροαριστεράς. Παρόλα αυτά, θεωρούν στη ΝΔ, πρόβλημα θα έχει και ο κ. Καμμένος, με τη στήριξη που παρέχει στον κ. Τσίπρα, καθώς η Συμφωνία θα συνεχίσει να είναι βλαπτική για τα εθνικά μας συμφέροντα.
Μάλιστα, αν τελικά ο Ζόραν Ζάεφ προχωρήσει τη διαδικασία μετά το δημοψήφισμα, φέρει τη Συμφωνία στη Βουλή των Σκοπίων και αυτή κυρωθεί, τότε όχι μόνο οι ΑΝΕΛ, αλλά όλα τα μικρά κόμματα της ελληνικής Βουλής θα έχουν ζήτημα. Και αυτό γιατί, όσο θα πλησιάζει η ημερομηνία της ψηφοφορίας στην Αθήνα, τα μέλη των Κοινοβουλευτικών Ομάδων του Πάνου Καμμένου, του Σταύρου Θεοδωράκη και του Βασίλη Λεβέντη θα δέχονται όλο και μεγαλύτερη πίεση, κυρίως από το Μέγαρο Μαξίμου προκειμένου να υπερψηφίσουν τη Συμφωνία.
Υπό διάλυση οι «μικροί» της Βουλής
Ήδη, σε συνδυασμό με τη ρευστότητα που επικρατεί στο πολιτικό σκηνικό, έχουν αρχίσει εδώ και μέρες να γράφονται τα ονόματα βουλευτών, που θα φροντίσουν το «μέλλον» τους, οδηγώντας σε διάλυση τα κόμματά τους. Ενδεχομένως η χθεσινή χαμηλή συμμετοχή στο σκοπιανό δημοψήφισμα να λειτουργήσει προς το παρόν συσπειρωτικά στους ΑΝΕΛ, ωστόσο αυτό που έχει σημασία, είναι τι θα κάνουν τα στελέχη του κ. Καμμένου, αν θα έρθει η Συμφωνία προς κύρωση στο ελληνικό Κοινοβούλιο.
Ήδη έχουν εκφράσει τη διαφωνία τους με τη θέση του προέδρου τους, ο Θανάσης Παπαχριστόπουλος και ο Κώστας Ζουράρις, χωρίς να έχει μιλήσει ακόμη η Έλενα Κουντουρά. Αν όμως αποχωρήσουν τρεις βουλευτές, οι ΑΝΕΛ πλέον δεν υφίστανται κοινοβουλευτικά ως κόμμα καθώς σύμφωνα με τον Κανονισμό της Βουλής, ο μικρότερος αριθμός βουλευτών που συγκροτούν Κοινοβουλευτική Ομάδα, είναι πέντε. Σε περίπτωση που συμβεί κάτι τέτοιο, ο κ. Καμμένος παύει να λογίζεται ως πρόεδρος Κ.Ο. και θα αντιμετωπίζεται ως απλός βουλευτής εντός του Κοινοβουλίου.
Ανάλογα σημάδια δείχνει και το Ποτάμι που σήμερα αριθμεί έξι βουλευτές, με τον Σπύρο Δανέλλη να οδεύει προς τον ΣΥΡΙΖΑ και τους Γιώργο Αμυρά και Γρηγόρη Ψαριανό να κοιτούν προς τη ΝΔ. Τέλος, στη Ένωση Κεντρώων, αν μετά τον Αριστείδη Φωκά αποχωρήσει και ο Γιάννης Σαρίδης, απομένουν τέσσερις. Όμως, η διάλυση των μικρότερων κομμάτων προεκλογικά, δεν ενισχύει τον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά μετεκλογικά τη ΝΔ, στην προσπάθεια για αυτοδυναμία.
Το μυστικό της αυτοδυναμίας
Όπως εκτιμούν στην οδό Πειραιώς, όσοι διαλυθούν θα δυσκολευτούν να μπουν ξανά στη νέα Βουλή. Ωστόσο, όσο μεγαλύτερο είναι το ποσοστό των εκτός Βουλής κομμάτων, τόσο μικρότερο είναι το ποσοστό που χρειάζεται η ΝΔ για να είναι αυτοδύναμη. Σύμφωνα με τον εκλογικό νόμο Παυλόπουλου που ισχύει σήμερα, το ελάχιστο ποσοστό για να είναι το πρώτο κόμμα αυτοδύναμο, είναι το 40,4%, αν τα κόμματα που θα μείνουν εκτός Βουλής έχουν 0%, κάτι όμως που δεν συμβαίνει ποτέ.
Τι ισχύει στην πραγματικότητα; Για κάθε 1% που συγκεντρώνουν τα εκτός Βουλής κόμματα, μειώνεται κατά 0,4% το ποσοστό που απαιτείται για την αυτοδυναμία. Οπότε αυτόματα το 40,4% γίνεται 40%, ποσοστό που συνεχώς κατεβαίνει: αν π.χ. το συνολικό ποσοστό των κομμάτων που μένει εκτός Βουλής είναι στο 10%, τότε, 10% Χ 0,4% = 4%. Όταν αυτό αφαιρεθεί από το 40,4%, ο πήχης της αυτοδυναμίας πέφτει στο 36,4%.
Αν ληφθεί υπόψη ότι το ποσοστό των κομμάτων που αναμένεται να μείνουν εκτός Βουλής, σύμφωνα με τις τελευταίες μετρήσεις κυμαίνεται από 7,7% (MRB) έως 10,4% (Kappa Research), το ποσοστό που χρειάζεται το κόμμα του κ. Μητσοτάκη για να είναι αυτοδύναμο, κινείται μεταξύ 35,5% και 36,5%.